W nadchodzącym sezonie sztuka uliczna zyskuje coraz większe uznanie w galeriach sztuki współczesnej w Polsce. Obserwujemy, jak twórcy street artu zapraszani są do tworzenia ekspozycji, a ich prace prezentowane są na prestiżowych wystawach. Ten trend wskazuje na rosnącą akceptację i docenianie ulicznej sztuki jako istotnej formy wyrazu artystycznego.
Nadchodzące wystawy w galeriach w całej Polsce obejmują szerokie spektrum twórców street artu, od uznanych artystów po młode talenty. Publiczność będzie miała okazję zapoznać się z różnorodnymi interpretacjami i podejściami do street artu, co z pewnością przyczyni się do pogłębienia zrozumienia i dialogu na temat tej formy sztuki.
Rola street artu w kulturze współczesnej
Street art stał się ważnym elementem kultury alternatywnej, wyrażając się w pasji, bezinteresowności i buncie wobec otaczającej rzeczywistości. Ta sztuka publiczna realizuje się w niszach branżowych i regionalnych, manifestując odrębność twórców. Jej siłą jest autentyczność i zaangażowanie społeczne, które kontrastują z mainstreamowymi trendami.
Polska ma długą historię związaną ze sztuką uliczną, sięgającą czasów PRL-u. Legalne murale pojawiły się w kraju w 1991 roku, a jednym z pionierów był artysta Rafał Roskowiński. Miasta, takie jak Warszawa i Wrocław, są ożywiane przez street art, który pełni funkcje dekoracyjne, promocyjne i artystyczne.
Trend festivalizacji street artu prowadził do powstania licznych muralów finansowanych ze środków publicznych lub prywatnych, mających na celu ożywienie murów i ubarwienie miast. Niestety, ten proces często brakowało odpowiedniej kuracji i planowania, co doprowadziło do utworzenia muralów niezwiązanych z kontekstem miejskim.
Festiwalizacja przyczyniła się jednak do profesjonalizacji artystów i rozwoju narzędzi krytycznych do legitymizacji ich działań, zarówno w przestrzeni miejskiej, jak i w pracy studyjnej. Jednocześnie infantylizacja street artu – postrzeganie go jako naiwnej i banalnej sztuki – ograniczała percepcję tej formy wyrazu, koncentrując się na walorach wizualnych i potencjale masowego oddziaływania, często kosztem jakości artystycznej i przemyślanego designu.
Przykłady najciekawszych wystaw
W świecie sztuki współczesnej, galerie nieustannie poszerzają swoje horyzonty, sięgając po nowe formy ekspresji. Jednym z przykładów jest galeria Arsenał w Białymstoku, która prezentuje wystawę „Radykalne rodzicielstwo” (17.11.2023-21.01.2024) z pracami artystek takich jak Pamela Bożek i Jaśmina Wójcik. Ich prace wielkoformatowe śmiało wkraczają w przestrzeń galerii, redefiniując granice między muralami a sztuką galeryjną.
Wśród innych ciekawych wydarzeń warto wspomnieć o 10. Foto Art Festiwalu w Bielsku-Białej (13-29.10.2023) oraz 46. Biennale Malarstwa Bielska Jesień (9.11-31.12.2023), które przyciągają miłośników wystaw czasowych prezentujących najnowsze trendy w sztuce współczesnej.
Nie można pominąć również Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie, która organizuje 11. Triennale Sztuki Sacrum (16.09-17.12.2023). Wśród zaproszonych artystów znajdziemy Zuzannę Bartoszek i Cyryla Polaczka, którzy zaprezentują swoje unikalne prace wielkoformatowe.
Te przykłady pokazują, że galerie sztuki współczesnej coraz śmielej sięgają po murale i inne formy sztuki ulicznej, tworząc fascynujące wystawy czasowe, które wzbogacają doświadczenie artystyczne widzów.
Jak galerie włączają sztukę uliczną
Galerie coraz częściej otwierają się na artyści uliczni w galeriach, organizując wystawy i projekty site-specific. Świadczy to o rosnącym prestiżu i wartości sztuki miejskiej. Dzieła artystów ulicznych, takich jak Banksy, osiągają kolosalne sumy na największych aukcjach, co dodatkowo potwierdza ten trend.
Sztuka uliczna nie ogranicza się już tylko do malowania murów i budynków, ale obejmuje również tworzenie form przestrzennych, ozdabianie rzeźb i budowli, a także stosowanie materiałów drukowanych. Ta różnorodność artystyczna sprawia, że galerie mają coraz szersze możliwości włączania sztuki miejskiej do swoich ekspozycji.
Przykładem jest Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku, które prezentuje nową pracę Krzysztofa Wodiczki „Wolność: dialog nadziemny” (13.10.2023) na tarasie Teatru Szekspirowskiego. Z kolei Gdańska Galeria Miejska organizuje wystawę poświęconą falowcom – ikonicznym budynkom modernizmu (27.10.2023-21.01.2024), czerpiąc inspiracje z lokalnego sztuka miejska. Festiwal Narracje (17-18.11.2023) przenosi sztukę w przestrzeń publiczną dzielnicy Orunia, łącząc galerie z miastem.
Zaangażowanie galerii we włączanie sztuki ulicznej, ulokowanej dotychczas poza oficjalnym obiegiem sztuki, pokazuje rosnące znaczenie tej formy ekspresji artystycznej i jej wpływ na inspiracje miejskie.
Trendy w street art na 2025 rok
Oczekuje się, że w nadchodzących latach street art będzie coraz mocniej angażował się w kwestie społeczne i ekologiczne. Artyści, tacy jak Banksy czy Shepard Fairey, będą eksperymentować z nowymi technologiami, tworząc interaktywne murale i instalacje, które angażują odbiorców w przestrzeni miejskiej. Wzrośnie także znaczenie projektów partycypacyjnych, w których lokalne społeczności będą aktywnie uczestniczyć w tworzeniu street artu.
Ponadto, obserwujemy, że granice między sztuką uliczną a instytucjonalną będą się coraz bardziej zacierać. Galerie i muzea będą częściej włączać street art do swoich programów wystawienniczych, uznając jego wartość artystyczną i kulturową. Znane nazwiska w street arcie, takie jak Jean-Michel Basquiat, Keith Haring czy Kaws, będą cieszyć się rosnącym zainteresowaniem kolekcjonerów i instytucji.
Sztuka zaangażowana społecznie i ekologicznie, połączona z nowymi technologiami, będzie wyznaczać główne trendy w street arcie na najbliższe lata. Artyści będą wykorzystywać swoje prace do poruszania ważnych tematów i angażowania lokalnych społeczności, a galerie i muzea będą coraz chętniej otwierać się na tę formę współczesnej sztuki.
